SHİ CHEN, CHENG HO ŞEHRİ

SHİ CHEN, CHENG HO ŞEHRİ

SHİ CHEN, CHENG HO ŞEHRİ KONUMU

Zhejiang Çin eyaletinde bulunan Qiandao Gölü de arkeolojik açıdan büyük ilgi görüyor. Göl insan yapımıdır; 1959'da başka büyük ölçekli bir enerji santralinin inşası sırasında kuruldu. Oluşumdan sonra, göl meraklı gözlerden gelen eşsiz tarihsel eserleri güvenle gizledi. Bunlar antik şehirler Shi Chen ve Cheng Ho'nun kalıntılarıydı. Bilim adamlarına göre bu şehirlerin yaşı 1.500 yıldan uzun. Orada muhteşem binalar bir sürü bulunabilir. Bugün, onlardan zevk almanın tek yolu dalış ekipmanı kullanarak gölün dibine dalmaktır. Rezervuarın inşası sırasında yaşanan en eski şehirlerin sadece nesiller olmadığı dikkati çekmiyor. Eski yerleşim bölgelerine ek olarak, 27 büyük şehir, su altına girmekte ve 1,400 küçük köyden biraz daha aşağıya inmektedir. Sular altında toplamda yaklaşık 300.000 nüfus tahliye edildi. Sellerin boyutları o kadar büyüktü ki, hiç kimse suyun altına girmiş tarihi eserlere fazla önem vermedi. 2001 yılında, modern dalış merkezi antik kentlerin batık olduğu rezervuar alanında açıldı. Herkes, tüplü dalışın temellerini öğrenebilir ve insanların birkaç on yıl önce yaşamış olduğu antik şehirlerin, güzel tapınakların ve binalardaki gizli sualtı kuvvetlerinin tadını çıkarabilir. Dikkat çeken nokta, Shi Chen ve Cheng Ho'nun birçok binalannın ahşap olduğunu ve bu nedenle yılların muhteşem görüntüsünü muhafaza etmeyi başarmış oldukları dikkati çekiyor. Bir süredir Güney Çin Denizi’nde süren ve bugünlerde Doğu Çin Denizi’ne de sıçrayan ve çevre ülkeleri neredeyse boğaz boğaza getiren “adalar krizi” nüksettiğinde aklıma bir barış amirali geldi. Bu vesile ile yüzyıllar öncesinde aynı okyanusun kıyılarını sarmaladığı Nanjing’den yola çıkan ve kimilerine göre Doğu Afrika’ya, kimilerine göre daha da ötesine geçtiği varsayılan Cheng Ho’yu gündeme almanın yerinde olacağına kuşku yok.

SHİ CHEN, CHENG HO ŞEHRİ Yapısı

“Cheng Ho, kimdir, nasıl amiral olmuştur, yedi büyük deniz seferini nasıl gerçekleştirmiştir, nelere tanık olmuş, görevi sırasında imparatorluk için nasıl bir işlev görmüştür” gibi pek çok soruya yanıt verebiliriz elbette. Ancak bu genişlikte bir metinle karşınıza çıkmam mümkün olmadığına göre, şimdilik şahsımın Cheng Ho’yu keşfi sürecini ele alan bir haberi dikkatlere sunmak istiyorum. Bu vesileyle, kimi okuyucularla bugün Doğu Asya’da vuku bulan gelişmeleri farklı bir bağlamda ele alacak ipuçlarını paylaşmayı arzu ediyorum. Önce Cheng Ho’yla serüvenimin nasıl başladığına değineyim ki, metin canlı bir bağlama otursun. Aslında Sumatra Adası’nda başlayan, İstanbul’da devam eden ve nihayetinde Singapur’daki Cheng Ho kurumuyla yazışma, Singapur Ulusal Üniversitesi’nde konuyla ilgili birkaç akademisyenle ayak üstü sohbet, Malaka’daki kapsamlı Cheng Ho müzesi ziyareti ve bu amiral adına düzenlenen konferansa kadar süren bu tanışma ve kaynaşma sürecim bile başlı başına bir hikâyeye konu olacak desem yeridir.