BRİTANYA'NIN COĞRAFİ TARİHİ
Britanya topraklarının yüzey şekilleri yaklaşık üç milyar yaşında olan kuzeydeki dağlık alanlardan Doğu Anglia'daki geçtiğimiz yüzyıl içinde denizden elde edilen düzlüklere kadar şaşırtıcı bir çeşitlilik gösterir. Yüzey şekillerini en eskiden en yeniye doğru incelemek için batıdan, yani İskoçya yaylalarının ve adalarının volkanik kayaları, Galler'deki Cumbria ve Snowdonia'da yer alan Göller Bölgesi'nin en yüksek zirveleri ve güneybatı İngiltere'deki Dartmoor ve Cornwall'ın granit dokusundan başlamak gerekir. Bu sert maddelerin granit, bazalt, gabro ve dolan taşı gibi bazıları erimiş kayaların katılaşmasıyla oluşmuştur. Kuvarsit, gnays, şist gibi bazıları ise aşırı sıcak ve basınç altında dönüşüm geçirmiştir. Yaklaşık 400 milyon yıl önce, yer kabuğunun kabarması orta ve güney İskoçya civarındaki kayalıkları ve Galler' deki dağları ortaya çıkardı. Bunlar devasa dağ silsileleri oluşturdular ve zamanla rüzgarın ve hava koşullarının etkisiyle aşınarak şimdi Britanya'nın en güzel dağlarının ve tepelerinin temelini oluşturan karmaşık yapılı tortul şistlere, kayağan taşlara, iri taneli kumlara ve şistlere dönüştüler. Britanya'nın jeolojik haritasına baktığınızda, kireçtaşı, iri taneli kum ve eski, kırmızı kum taşından büyük, yılan kavişeritler görürsünüz. Bu kum taşı güneybatı İskoçya'nın ve kuzeybatı İngiltere'nin, Galler Sınırının bazı bölümlerinin ve kuzey Devon ile Exmoor'un kayalık ve kıyısal yapısını belirler; 400 milyon yıl önce Britanya'nın merkezini dolduran geniş, kırmızı bir çölün sıkışmış kumlarından oluşmuştur.
Britanya topraklarının yüzey şekilleri yaklaşık üç milyar yaşında olan kuzeydeki dağlık alanlardan Doğu Anglia'daki geçtiğimiz yüzyıl içinde denizden elde edilen düzlüklere kadar şaşırtıcı bir çeşitlilik gösterir. Yüzey şekillerini en eskiden en yeniye doğru incelemek için batıdan, yani İskoçya yaylalarının ve adalarının volkanik kayaları, Galler'deki Cumbria ve Snowdonia'da yer alan Göller Bölgesi'nin en yüksek zirveleri ve güneybatı İngiltere'deki Dartmoor ve Cornwall'ın granit dokusundan başlamak gerekir. Bu sert maddelerin granit, bazalt, gabro ve dolan taşı gibi bazıları erimiş kayaların katılaşmasıyla oluşmuştur. Kuvarsit, gnays, şist gibi bazıları ise aşırı sıcak ve basınç altında dönüşüm geçirmiştir. Yaklaşık 400 milyon yıl önce, yer kabuğunun kabarması orta ve güney İskoçya civarındaki kayalıkları ve Galler' deki dağları ortaya çıkardı. Bunlar devasa dağ silsileleri oluşturdular ve zamanla rüzgarın ve hava koşullarının etkisiyle aşınarak şimdi Britanya'nın en güzel dağlarının ve tepelerinin temelini oluşturan karmaşık yapılı tortul şistlere, kayağan taşlara, iri taneli kumlara ve şistlere dönüştüler. Britanya'nın jeolojik haritasına baktığınızda, kireçtaşı, iri taneli kum ve eski, kırmızı kum taşından büyük, yılan kavişeritler görürsünüz. Bu kum taşı güneybatı İskoçya'nın ve kuzeybatı İngiltere'nin, Galler Sınırının bazı bölümlerinin ve kuzey Devon ile Exmoor'un kayalık ve kıyısal yapısını belirler; 400 milyon yıl önce Britanya'nın merkezini dolduran geniş, kırmızı bir çölün sıkışmış kumlarından oluşmuştur.
Yorumlar
Yorum Gönder