Suudi Arabistan geçen yıl, petrol sahalarının çoğunu kurup işleten Arap-Amerikan Petrol Şirketi'ne (ARAMCO) ait üretim tesislerinin yüzde 60'ını ele geçirdi. Hükümet, nihai olarak şirketin tamamını mülkiyetine geçirmeyi hedefliyor. Aramco'nun Amerikalı ortakları ise —Exxon, Mobil, Texaco ve California'dan Standart Oil— şimdi yeni petrokimya tesisleri kurup işletmek üzere Suudi Arabistanlılarla ortaklık imkânlarını araştırıyorlar.
Kazanç kokusu, sözcüğün gerçek anlamıyla yüzlerce ABD şirketini müteahhitlik, inşaat işleri ya da ortak girişimler için Suudi Arabistan hükümetine teklif götürmeye teşvik etti: Marcona bir çelik üretim tesisi için; Bechtel Inc. Riyad'ın yeni havaalanını tasarlamak için; Gulf, Dow Chemical ve Shell de yeni petrokimya kompleksleri kurmak için.
Amerikalılar konumlarını iyi belirlemek zorundalar. ABD Ordusu İstihkâm Sınıfı yakla- şık sekiz milyar dolar değerindeki askeri müteahhitlik işlerini yürütürken, ABD Hükümeti tarafından gönderilen ekipler de teknik yardım sağlamak üzere Suudi Arabistanlılarla ortak bir ekonomik komisyon üzerinde çalışıyorlar.
Fakat Riyad'ın otelleri, başka ülkelerden gelenlerce de dolup taşıyor: Almanlar, Fransızlar, Japonlar, İngilizler. Bir Amerikalı memnuniyetsizliğini şöyle dile getiriyor: “Japonlar 40 kişilik delegasyonlar gönderiyorlar; bir süre kalıp sonra gidiyorlar. Ne yapıyorlar dersiniz, sadece balık tutmaya mı geliyorlar?” Sayılamayacak kadar çok fizibilite çalışması için görüşülüyor, sayılamayacak kadar çok niyet mektubu imzalanıyor, fakat bunların pek azı sözleşmeye dönüşüyor.
Yorumlar
Yorum Gönder